Kế toán quản trị là một lĩnh vực quan trọng mà hầu hết công ty, doanh nghiệp nào cũng cần phải có. Nó giúp các nhà điều hành có thể dễ dàng nắm bắt tường tận tình hình tài chính để phục vụ cho công tác quản trị nội bộ, rồi từ đó, họ sẽ đưa ra được những quyết định đúng đắn nhất và xây dựng chiến lược phát triển hiệu quả cho các quý tiếp theo.
Tìm hiểu thông tin về lĩnh vực kế toán quản trị
Kế toán quản trị là một nhánh được tách nhỏ ra từ ngành kế toán và mới chỉ xuất hiện trong thời gian hơn 15 năm trở lại đây. Dù được xem là có mặt khá muộn so với những lĩnh vực khác nhưng nó lại nhanh chóng trở thành xu thế của kế toán hiện đại.
Hiểu một cách đơn giản nhất, đây là lĩnh vực chuyên môn thuộc phạm vi ngành kế toán nhằm nắm bắt tường tận tình hình tài chính của doanh nghiệp. Qua đó giúp nhà điều hành đưa ra những quyết định sáng suốt và tối ưu nhất. Thông tin của nó đặc biệt quan trọng trong việc vận hành bộ máy doanh nghiệp, đồng thời phục vụ đắc lực cho quá trình kiểm soát cũng như đánh giá doanh nghiệp đó.
Như thường lệ, có hai loại thông tin mà nó sẽ chịu trách nhiệm cung cấp đó là thông tin tài chính và thông tin phi tài chính. Tất cả các loại hình thông tin này được người ta gọi chung lại là thông tin quản lý.
Ngoài ra, thông tin được cung cấp không chỉ đơn thuần là thông tin tài chính, trước khi tiến hành cung cấp, người làm kế toán quản trị cần biết rõ ràng mục đích thực sự của những thông tin đó.
Vai trò mật thiết của kế toán quản trị với doanh nghiệp
Kế toán quản trị có thể được xem là nơi cất giấu nhiều bí mật nhất của doanh nghiệp, từ tình hình tài chính cho đến chiến lược kinh doanh, tất cả đều được giữ kín ở nơi này. Chính vì vậy, chúng ta hoàn toàn có thể thấy được nó đóng một vai trò vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp và vai trò ấy sẽ được liệt kê cụ thể trong phần dưới đây.
Vai trò của kế toán quản trị trong việc đưa ra quyết định
Có thể nói việc ra quyết định là chức năng cơ bản và xuyên suốt chu trình quản lý của nhà quản trị. Việc ra quyết định được thực hiện ở tất cả các khâu, từ lập kế hoạch, tổ chức cho đến kiểm tra, đánh giá. Các quyết định ấy liên quan mật thiết đến mọi hoạt động của doanh nghiệp, từ các cấp độ quản lý, điều hành mang tính ngắn hạn cho tới tác nghiệp hoặc các quyết định mang tính chiến lược sâu sắc.
Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc chắt lọc thông tin xem cái nào thích hợp để tư vấn cho nhà điều hành nhằm giúp họ đưa ra các quyết định đúng đắn nhất. Qua đó hoàn toàn có thể khẳng định một điều rằng vai trò cung cấp thông tin cho việc ra quyết định được coi là vai trò cơ bản và cốt lõi nhất mà quản trị kế toán hiện đại cần hoàn thiện.
Vai trò không thể thiếu khi lập kế hoạch và dự đoán
Kế toán quản trị là một tập hợp các mục tiêu hướng đến và công cuộc xây dựng lộ trình cụ thể để đạt được những mục tiêu đó trong khoảng thời gian quy định. Nó bao gồm cả kế hoạch ngắn hạn, tác nghiệp lẫn kế hoạch dài hạn, mang tính chiến lược. Dựa trên cơ sở đấy, hệ thống dự toán kinh doanh được triển khai mạnh mẽ nhằm liên kết chặt chẽ các mục tiêu và phương án huy động các nguồn lực lại với nhau.
Ở giai đoạn này, người làm quản trị kế toán phải khẩn trương tiến hành thu thập thông tin phù hợp, nhằm cung cấp dữ liệu cho quá trình lập kế hoạch và xây dựng dự toán. Đồng thời, nhà điều hành sẽ phải đưa ra các quyết định lựa chọn khi bản kế hoạch cụ thể đã được trình lên.
Vai trò quan trọng trong giai đoạn tổ chức thực hiện
Trong điều kiện bình thường, nhà điều hành sẽ tổ chức thực hiện kế hoạch và thực hiện dự toán đúng như trước đó đã xây dựng. Tuy nhiên, ở ngoài thực tế thì hoạt động kinh doanh luôn biến đổi không ngừng và bản kế hoạch chỉ mang tính định hướng chung chứ chẳng xác định cụ thể được.
Chính bởi vậy, trong quá trình tổ chức, nhà điều hành liên tục phải ra quyết định nhằm tối ưu hóa các nguồn lực để khả năng đạt được thành công ở mức cao nhất. Đồng thời, người quản trị kế toán có vai trò quan trọng trong việc điều tra, thu thập thông tin thích hợp mà trong đó, bao gồm đầy đủ cả thông tin quá khứ và thông tin tương lai để tư vấn, hỗ trợ tích cực cho việc ra quyết định.
Giữ vai trò chủ chốt trong giai đoạn kiểm tra, đánh giá
Hoạt động kiểm tra, đánh giá cũng là một khâu chẳng kém phần quan trọng trong chu trình quản lý. Hoạt động này thường được thực hiện định kỳ hoặc đột xuất khi có những biến động bất thường xảy ra nhằm phân tích, so sánh xem tình hình thực hiện kế hoạch, dự toán sai biệt bao nhiêu so với kết quả thực tế. Từ đó, giúp xác định được mục tiêu trung gian tiếp theo để hoàn thành mục tiêu cuối cùng.
Người làm kế toán quản trị có vai trò tiên phong trong việc thu nhận, cung cấp thông tin thực hiện và phân tích ấy, để nhà điều hành có thể đánh giá, xem xét tình hình kế hoạch, dự toán. Từ đó, nhanh chóng đưa ra các quyết định điều chỉnh kịp thời nhằm ứng phó cũng như khắc phục những biến động phát sinh ngoài dự kiến.
Thực trạng khi doanh nghiệp áp dụng kế toán quản trị
Dù đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận hành hệ thống, song công tác quản trị kế toán chưa nhận được nhiều sự quan tâm đúng mực từ các doanh nghiệp tại Việt Nam. Sau khi nghiên cứu thực tế tại các doanh nghiệp sản xuất thì phát hiện ra một điều là quản trị kế toán chỉ được áp dụng theo 2 mô hình như sau:
Thứ nhất, với các doanh nghiệp có hệ thống quản lý đa phần dựa trên nền tảng chuyên môn hoá sâu sắc thì nội dung quản trị kế toán được xây dựng theo hướng cung cấp thông tin về tình hình kinh tế, tài chính để phục vụ cho việc thực hiện, kiểm tra và ra quyết định của từng nhà điều hành.
Thứ hai, với các doanh nghiệp có hệ thống quản lý đa phần dựa trên nền tảng từng giai đoạn hoạt động thì nội dung quản trị kế toán được xây dựng theo hướng cung cấp thông tin cụ thể về tình hình kinh tế, tài chính từng để phục vụ cho việc hoạch định của nhà điều hành.
Nhìn chung, ở các doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay, việc tổ chức và áp dụng mô hình quản trị kế toán còn tồn đọng khá nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, họ cũng chưa ý thức được tầm quan trọng của nó, nên chưa có sự đầu tư tử tế để vận dụng và thực hiện một cách khoa học và hợp lý nhất.
Công việc của một người làm kế toán quản trị
Người làm quản trị kế toán sẽ thực hiện ghi nhận và tổng hợp lại các số liệu phản ánh lên tình hình nội bộ nhằm giúp doanh nghiệp thiết lập ngân sách và hoạt động tốt hơn. Họ chuyên chịu trách nhiệm quản lý rủi ro, xây dựng kế hoạch nhằm hỗ trợ các nhà điều hành có thể đưa ra những quyết định thông minh và sáng suốt nhất.
Họ thường tập trung giám sát các kế toán cấp dưới xử lý một số công việc cơ bản, ví dụ như ghi nhận doanh thu, chi phí hay theo dõi các khoản nợ thuế. Thông tin này được sử dụng để làm cơ sở dữ liệu chuẩn bị cho báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trong mỗi cuộc họp định kỳ của doanh nghiệp.
Phương pháp làm kế toán đạt hiệu quả cao
Nếu muốn trở thành một người kế toán quản trị thành công thì các bạn không bao giờ được quên trau dồi cho bản thân đầy đủ những kiến thức chuyên môn cũng các kỹ năng cơ bản nhất. Để giúp mọi người dễ dàng nắm bắt mình nên trau dồi, học hỏi thêm những kỹ năng gì, chúng tôi xin giới thiệu chi tiết trong phần dưới đây.
Kế toán cần trau dồi kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn
Bất kể là làm ở lĩnh vực gì trong khối ngành kế toán cũng đều yêu cầu rất cao về kiến thức, kỹ năng chuyên môn và hiển nhiên quản trị kế toán cũng như vậy. Nó đóng một vai trò quan trọng trong doanh nghiệp, vì thế, khi nắm vững những kiến thức chuyên ngành bao gồm cả quản lý, phân tích tài chính và những nghiệp vụ liên quan, sẽ giúp các bạn hoàn thành tốt mọi công việc được giao.
Không ngừng rèn luyện để phát triển kỹ năng nghề nghiệp
Khả năng phân tích logic: Công việc chủ yếu của kế toán quản trị là phân tích tài chính qua các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó sẽ có căn cứ để lập ra bản kế hoạch chi tiết trong việc cắt giảm các lệ phí không cần thiết. Đồng thời, giúp những hoạt động khác sớm được hoàn thành theo đúng kế hoạch đã định sẵn.
Kỹ năng giao tiếp: Người làm quản trị kế toán sẽ thực hiện nhiệm vụ theo dõi và giám sát nhân viên nên càng phải có kỹ năng giao tiếp giao tiếp tốt để trao đổi và hợp tác với các phòng ban khác. Bên cạnh đó, kỹ năng này còn giúp ích cho họ trong việc truyền đạt thông tin đến ban lãnh đạo doanh nghiệp.
Kế toán quản trị cần rèn luyện thái độ làm việc chuyên nghiệp
Bên cạnh những kỹ năng chuyên môn cần thiết thì thái độ làm việc cũng sẽ quyết định đến thành công của một người làm kế toán quản trị. Đây là vị trí phải gánh trên vai trách nhiệm quản lý nhiều công việc vô cùng to lớn, đồng thời còn luôn phải gắn liền với những con số. Do đó, nếu muốn tránh được tình trạng sai sót thì các bạn cần hết sức cẩn thận, tỉ mỉ để đảm bảo mọi số liệu mình đưa ra đều chính xác tuyệt đối.
Các lưu ý khi doanh nghiệp thực hiện kế toán quản trị
Kế toán chỉ là những người đi thu thập dữ liệu cho doanh nghiệp thôi, còn các nhà điều hành phải từ những dữ liệu có sẵn tổng hợp lên một bản kế hoạch chi tiết cho chiến lược phát triển trong tương lai. Vì vậy, họ không được quá ỷ lại vào phòng ban kế toán mà cần có chủ kiến riêng của mình.
Kết luận
Kế toán quản trị sẽ là chìa khóa mấu chốt cho sự phát triển của doanh nghiệp trong tương lai nên cần được đãi ngộ và đầu tư một cách tích cực để các nhà điều hành sớm đạt tới mục tiêu mình mong muốn.
