Lương gross được gọi là tổng lương của người lao động trong một tháng, đây là thuật ngữ mà doanh nghiệp có thể sử dụng khi thỏa thuận với người lao động. Vậy, với cơ chế lương này thì người lao động và doanh nghiệp có lợi gì và cách thức tính lương này như thế nào?
Lương gross là gì?
Khái niệm lương gross chưa được đưa ra quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật, tuy nhiên thuật ngữ này đã được sử dụng rất phổ biến trong lĩnh vực kinh tế. Với thỏa thuận ở mức lương này, người lao động sẽ được nhận tổng hết tất cả số tiền lương.
“Gross” ở trong tiếng anh có nghĩa là tổng, vậy nên lương gross có nghĩa là tổng thu nhập của người lao động trong mỗi tháng, bao gồm cả lương cơ bản và các khoản trợ cấp, hoa hồng hay phụ cấp,… Tuy nhiên chưa trừ các khoản đóng bảo hiểm bắt buộc và nộp thuế thu nhập cá nhân (nếu có yêu cầu).
Vậy cho nên, sau khi nhận lấy mức lương từ doanh nghiệp, người lao động cần tiến hành đóng bảo hiểm bắt buộc và nộp thuế thu nhập cá nhân. Vì thế trên thực tế, số tiền mà người lao động nhận được sẽ thấp hơn lương này.
Phân biệt giữa lương gross và lương net như thế nào ?
Lương gross và lương net đều là hai khái niệm thông dụng trong kinh tế. Mỗi hình thức lương sẽ có những đặc điểm và lợi ích riêng, sau đây sẽ phân biệt hai hình thức lương này một cách chi tiết bạn có thể tham khảo.
| Tiêu chí | Lương gross | lương net |
| Khái niệm | Là tổng tiền lương người lao động được người sử dụng lao động chi trả mỗi kỳ trả lương tương ứng với sức của bản thân. | Là tiền lương thực nhận của người lao động được người sử dụng lao động chi trả mỗi kỳ trả lương. |
| Về bảo hiểm | Bao gồm:
Bảo hiểm xã hội Bảo hiểm y tế Bảo hiểm thất nghiệp Thuế TNCN (nếu có) |
Không bao gồm BHYT, BHXH, BHTN, hay thuế TNCN |
| Chủ thể thường ưa chuộng | Người lao động | Doanh nghiệp |
| Ưu điểm | Người lao động có thể chủ động hơn trong việc tính toán và sử dụng mức lương của mình | Người lao động nhận đúng số tiền đã thỏa thuận, việc nộp bảo hiểm và thuế thu nhập do người sử dụng lao động tự tính toán và nộp |
| Nhược điểm | Người lao động tự tính số tiền đóng bảo hiểm và thuế thu nhập đồng thời cập nhật thông tin các quy định về việc đóng các khoản trên để tránh bị người sử dụng lao động tính sai | Doanh nghiệp có thể sử dụng mức lương này để đóng bảo hiểm thay cho người lao động nên có thể gian lận đóng mức thấp, để người lao động nhận mức bảo hiểm thấp |
Lương gross có ưu và nhược điểm gì ?
Với những điểm phân biệt trên đây, bạn có thể thấy lương gross và lương net khác nhau, và tùy theo nhu cầu cũng như quyền lợi mà người lao động muốn hưởng thì có thể lựa chọn loại lương phù hợp.
Với mỗi hình thức tính lương sẽ đều có những ưu điểm cũng như khuyết điểm khác nhau mà người lao động nên xem xét và cân nhắc khi lựa chọn. Đối với hình thức lương gross có mang lại nhiều lợi ích cũng như linh động hơn cho người lao động nhưng cũng có những khuyết điểm sau.
Với hình thức lương này, người lao động có thể tự mình chủ động tính toán và có thể kiểm soát được mức lương của mình theo hàng tháng. Bên cạnh đó, việc người lao động tự mình trích ra các khoản để chi đóng bảo hiểm và thuế TNCN sẽ giúp họ an tâm, đảm bảo rằng mình đã đóng đầy đủ các khoản tiền đúng quy định.
Tuy nhiên hàng tháng, người lao động sẽ phải thường xuyên cập nhật thông tin quy định của nhà nước liên tục để có thể tránh sai sót khi tính lương thực nhận. Cũng như đồng thời có thể đảm bảo là các khoản đóng bảo hiểm, thuế thu nhập không bị tính sai sót quá nhiều ảnh hưởng đến mức lương nhận.
Cách tính cơ bản về lương gross
Rất nhiều công ty áp dụng việc trả lương tổng cho nhân viên, như vậy tự nhân viên sẽ phải tính toán mức lương mình nhận được thực tế sau khi trừ đi các khoản phí BHXH và thuế TNCN của cá nhân (nếu có).
Công thức
Tính lương tổng gross được xác định dựa trên lương net, các khoản chi bảo hiểm cố định bắt buộc và thuế TNCN. Cách tính lương Net và Lương gross được xác định bởi công thức như sau:
Lương net = Lương gross – (Tiền BHXH + BHTN + BHYT + thuế TNCN)
Vậy nên:
Lương gross = Lương net + (Tiền BHXH + BHTN + BHYT + thuế TNCN)
Lương gross bao gồm những gì?
Với định nghĩa trên, ta thấy rằng lương gross sẽ bao gồm các khoản được nêu ở sau đây mà chưa trừ tiền đóng các loại bảo hiểm bắt buộc như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và tiền thuế thu nhập cá nhân của mỗi cá nhân người lao động:
- Lương cơ bản
- Các khoản trợ cấp, phụ cấp
- Tiền thưởng
- Tiền hoa hồng,…
Mức bảo hiểm mà người lao động phải trích
BHYT: Bảo hiểm y tế chiếm 1.5% mức lương cao nhất để đóng bảo hiểm y tế.
BHTN là bảo hiểm thất nghiệp, chiếm 1% lương tổng này.
BHXH là bảo hiểm xã hội chiếm 8% mức lương cao nhất áp dụng theo quy định.
Thuế thu nhập cá nhân được tính theo biểu thuế luỹ tiến từng phần, được chia thành các bậc khác nhau.
Ví dụ
Dưới đây là một ví dụ cụ thể bạn có thể tham khảo để hiểu hơn về cách tính này: Bạn được trả mức lương tổng 30 triệu đồng, hãy cùng phân tích các khoản phí bạn phải đóng và tính lương thực tế bạn nhận được.
Tính mức lương còn lại
Mức lương cao nhất khi áp dụng đóng bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội là 26 triệu/tháng nên dù lương tổng của bạn là 30 triệu thì chỉ cần đóng ở mức 26 triệu. Và thuế thu nhập cá nhân được áp dụng cho người lao động có mức lương hiện tại từ 9 triệu đồng/tháng.
Vậy, số tiền đóng BHXH : 26.000.000 x 8% = 2.080.000 đồng (1)
Và, số tiền đóng BHYT: 26.000.000 x 1,5% = 390.000 đồng (2)
Bên cạnh đó, số tiền đóng BHTN : 30.000.000 x 1% = 300.000 đồng (3)
Vậy, sau khi tính thì ta thấy mức lương còn lại sau khi đóng các khoản (1) (2) (3) là: 30.000.000 – ( 2.080.000 + 390.000 + 300.000 ) = 27.230.000 đồng
Tuy nhiên với số tiền này bạn sẽ phải trừ thêm 9 triệu tiền giảm trừ gia cảnh cá nhân sẽ còn lại 18.230.000 Đồng thời còn phải giảm trừ thêm tiền thu nhập cá nhân đối với mỗi người.
Số tiền người lao động thu về
Ở đây, mức thuế thu nhập cá nhân mỗi người được chia làm 4 bậc:
Bậc 1: Thu nhập tính thuế ( =< 5 triệu ) x thuế suất 5%: 5 triệu x 5% = 250.000 đồng (4)
Bậc 2: Thu nhập tính thuế ( >5 triệu đến 10 triệu ) x thuế suất 10%: (10 triệu – 5 triệu) x 10% = 500.000 đồng (5)
Bậc 3: Thu nhập tính thuế ( >10 triệu đến 18 triệu ) x thuế suất 15%: (18 triệu – 10 triệu) x 15%= 1.200.000 đồng (6)
Bậc 4: Thu nhập tính thuế( >18 triệu đến 32 triệu ) x thuế suất 20%: (18,230 triệu – 18 triệu) x 20% = 46.000 đồng (7)
Như vậy, khoản tiền bạn phải đóng có phí bảo hiểm và Thuế TNCN là: (1) + (2) + (3) + (4) + (5) + (6) + (7) = 5.180.000 đồng
Sau khi đóng xong các khoản phí bảo hiểm và thuế TNCN thì số tiền người lao động thu về là: 30.000.000 – 5.180.000 = 25.234.000 đồng. Lưu ý rằng nếu lương gross càng cao thì tương ứng với mức đóng các khoản chi phí bắt buộc và thuế cũng sẽ tăng.
Những lưu ý khi tính lương cho các doanh nghiệp
Với việc nhận lương gross, người lao động sẽ thấy rằng mức lương mình được nhận cao hơn nhưng thực tế thì vẫn tùy thuộc vào mức trích ra một phần lương để đóng bảo hiểm cũng như nộp thuế theo quy định nhà nước. Vì thế khi nhận lương gross, người lao động cần phải chú ý những vấn đề sau đây để tránh rủi ro.
Chủ động cập nhật thông tin về quy định lương gross
Cần phải chủ động cập nhật những thông tin về quy định mức trích đóng thuế cũng như bảo hiểm của lương này. Điều này rất quan trọng bởi tỷ lệ đóng khoản chi có thể bị thay đổi tùy vào từng thời điểm cụ thể. Việc cập nhật quy định pháp luật thường xuyên sẽ giúp người động tính chính xác số tiền mà mình bị trừ..
Kiểm tra kỹ càng thông tin đóng bảo hiểm xã hội
Để đảm bảo quyền lợi của mình, mức lương đóng bảo hiểm xã hội có ảnh hưởng trực tiếp đến tiền chế độ của người lao động mà được chi trả khi ốm đau, thai sản hay tai nạn lao động,… Do vậy người lao động cần xét xem doanh nghiệp có đóng BHXH đúng theo mức lương tổng hay không để yêu cầu họ thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Tại sao nên chọn các công ty trả lương gross?
Trên thực tế, nếu bạn nhận lương theo hình thức gross có khả năng phải đối mặt với rủi ro cao hơn. Bởi có một số doanh nghiệp không trung thực, không đóng bảo hiểm đầy đủ và nghiêm túc cho người lao động, dẫn đến người lao động không được bảo vệ và nhận các nguồn lợi nếu gặp rủi ro.
Trong một vài trường hợp, vì muốn trích lại tiền giữ lại cho công ty mà doanh nghiệp sẽ gian lận, khai báo tối thiểu chi phí với các cơ quan bảo hiểm. Khi đó người lao động sẽ phải nhận mức tiền bảo hiểm thấp hơn so với thực tế, điều này gây bất lợi cho người lao động.
Vì khi hợp đồng là lương gross, luật quy định cụ thể trách nhiệm của mỗi bên đóng BHXH, BHTN, BHYT, Công đoàn và Thuế TNCN. Bạn lấy lương gross – mức phí mình phải đóng bằng mức lương thực nhận hàng tháng.
Khi có vấn đề về thai sản, tai nạn lao động hay rủi ro như mất sức lao động, thất nghiệp, thì bạn hưởng được quyền lợi trên số lương gross mà bạn và công ty đã thỏa thuận. Vậy nên khi thỏa thuận mức lương phù hợp cho bản thân với công ty thì bạn nên chọn lương gross.
Kết luận
Trên đây là những thông tin chi tiết và đầy đủ về việc trả lương theo hình thức lương gross. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu về hình thức lương này.
